آزمایشگاه با در اختیار داشتن تجهیزات مرجع، وزنههای مرجع کلاسهای E2, F1, F2,M1 و همچنین ترازوها با دقت 0.01mg, 0.1 mg, 0.001 g, 0.01 g و پرسنل مجرب و کارآزموده قادر به کالیبراسیون ترازو، کالیبراسیون باسکول و… میباشد.
هرچند در فیزیک مقدار مقاومت یا مقدار اینرسی هر ماده در برابر نیروی وارد بر آن را جرم ماده میگویند ولی در کاربردهای صنعتی مقدار ماده هر جسمی را جرم آن ماده میگویند. جرم اجسام با وسیله توزین و وزنه اندازه گیری میشود. رعایت موارد مؤثر در توزین صحیح، روشهای اندازه گیری، مفاهیم مرتبط با جرم که رعایت آنها در اندازه گیری صحیح جرم ضروری است باید در نظر گرفته شود.
نکات مهم در عملیات توزین: وسیله توزین در هنگام کار باید به گونهای در محل توزین مستقر شده باشد که محیط اطراف کمترین اثر را بروی عملیات توزین داشته باشد. در زیر شرایط مورد نیاز برای بهره برداری صحیح از وسیله در هنگام توزین یادآوری می شود:
1- وسیله توزین نباید در معرض جریان هوایی که از هواساز، دستگاه تهویه، درهای باز به وجود میآید، قرار داشته باشد.
2- وسیله توزین نباید در معرض ارتعاش قرار داشته باشد.
3- وسیله توزین نباید در معرض تابش مستقیم نور خورشید قرار داشته باشد.
4- وسیله توزین نباید در معرض رفت و آمد افراد باشد.
5- وسیله توزین باید بر روی سکو یا نیروی تراز شده قرار داشته باشد.
روشهای اندازه گیری جرم:- اندازه گیری جرم به روش خواندن مستقیم –در این روش فرض میکنیم قبل از گذاشتن برروی وسیله توزین، مقدار نمایشی آن به جای صفر، Z1 باشد، بار را بر روی دستگاه گذاشته و مقدار آن خوانده میشود. وسیله توزین مقدار mi را برای بار تحت اندازه گیری نشان میدهد. اگر پس از برداشتن بار از روی وسیله، مقدار آن به جای صفر برابر با z2 نشان داده شود، مقدار نهایی جرم تحت اندازه گیری از رابطه زیر به دست میآید:وقتی که درستی زیادی از اندازه گیری نیاز نباشد، این روش اندازه گیری مناسب خواهد بود.- اندازه گیری جرم به روش تفاضلی- این روش در توزین های با درستی کم در عملیات شیمی آنالیتیک در موقعیتهای آزمایشگاهی مورد استفاده قرار میگیرد. در این روش ظرفی به جرم m1 به روی کفه ترازو قرار داده میشود. سپس ماده تحت اندازه گیری به ظرف اضافه میشود. عدد نمایشی داده شده توسط ترازو خوانده شده و مقدار m2 به دست میآید. اختلاف بین این دو مقدار به عنوان مقدار جرم ماده مورد نظر محاسبه میشود. سپس جرم ماده تحت اندازه گیری از رابطه زیر به دست میآید:انجام عملیات صفر کردن دستگاه توزین هنگامی که ظرف خالی بر روی آن است، معادل اندازه گیری به روش تفاضلی است. در این حالت مقدار جرم ظرف صفر است.- اندازه گیری جرم به روش جانشینی- در این روش برای تعیین مقدار جرم جسمی از وسیله توزین همراه با وزنه استفاده میشود. به دلیل استفاده از وزنه، از این روش کمتر برای توزینهای عادی استفاده میشود بلکه بیشتر برای کالیبره کردن وزنه ها به کار برده میشود. در این روش وزنه به کار رفته باید کالیبره شده باشد تا مورد استفاده قرار گیرد ولی در این روش کالیبره بودن وسیله توزین الزامی نیست.
این روش برای تعیین مقدار جرم ماده ای روش خیلی دقیقی محسوب میشود.روش جانشینی سه حالت دارد:حالت اول ترتیب ABBA حالت دوم ترتیب ABA حالت سوم AB1………..BnA
| نام تجهیز | گستره | مواد کالیبره شوندهکلاس/رده | کالیبراسیون بر اساس استاندارد |
| وزنه ها | 1mg to 5000g10kg, 20kg | Class F1, F2,M1, M2, M3 | ISIRI 7085 |
| ترازو و باسکول | up to 300kg | Class I, II, III | ISIRI 6589OIML R76 |